Kanë kaluar më shumë se 100 ditë nga fillimi i agresionit rus ndaj Ukrainës dhe Beogradi ende nuk e harmonizon politikën e tij të jashtme me BE-në.
Ministri i jashtëm rus Sergei Lavrov është planifikuar të mbërrijë në Beograd të hënën (6 qershor) . Ai e njoftoi vizitën në një intervistë të gjerë për Radio Televizionin e Republika Srpska, e cila mund të titullohet “Përballja ime me të gjithë përveç Milorad Dodik”, lideri i serbëve në BiH.
Beogradi është aq larg sa mund të vijë në Perëndim ish-ambasadori i lartë rus në OKB në Nju Jork, sepse vendet e tjera kanë rënë dakord për sanksionet e vendosura ndaj tij nga BE. Por edhe kjo vizitë nuk është më e padiskutueshme dhe merr korniza interesante. Është tregues se Lavrov nuk jep intervistë për asnjë media në Republikën e Serbisë para se të vijë në Beograd dhe është e sigurt se pothuajse të gjithë do të ishin të lumtur ta publikonin. Së fundi, Lavrov ka folur së fundi për mediat franceze. Raportimi përmes televizionit “publik” të Republikës Srpska mund të kuptohet si një sinjal për Beogradin, shkruan jutarnji.hr.
Zakaria e përjetshme
Të premten (3 qershor), zëdhënësja e ministrisë së jashtme ruse Maria Zakharov , e cila gjithashtu ka qenë subjekt i sanksioneve të BE, njoftoi se Lavrov do të vizitonte Serbinë në 6 dhe 7 qershor. Janë planifikuar takime me presidentin Aleksandar Vuçiq , liderët politikë dhe patriarkun Porfirio .
“Është planifikuar një diskutim i detajuar për çështjet e bashkëpunimit dypalësh politik dhe ekonomik, shkëmbim mendimesh për situatën në rajonin e Ballkanit dhe çështjet aktuale ndërkombëtare”, thuhet në deklaratë.
Në të njëjtën ditë, Vuçiq deklaroi se nuk e përjashton mundësinë që Lavrov në Beograd të rrezikojë vizitën e kancelarit gjerman Olaf Scholz , e cila pritet më 10 qershor.
– Është e mundur që çdo gjë të jetë mirë, ka mundësi që të mos jetë – tha në atë kohë Vuçiq.
Scholz po vjen në rrugën e Kosovës dhe Greqisë dhe nuk do të ishte mirë të anashkalohej Beogradi. Në këtë moment, derisa të shpallet Beogradi, janë të mundshëm disa skenarë.
Se Lavrov duhet të vijë në Beograd dhe jo Scholz, i cili për shkak të publikut vendas nuk do të mund të jetë mysafir për tre ditë pas një prej skifterëve rusë.
Së dyti, që Lavrov nuk duhet të vijë, dhe Scholz duhet të vijë.
Dhe, së fundi, nuk duhet përjashtuar që të dy të vijnë.
Lavrov flet nga pozita e forcës dhe sipas transkriptit të intervistës në faqen e ministrisë, thotë se Dodik është “mik i Federatës Ruse dhe ne jemi miqtë e tij”. Duke shtuar se Perëndimi nuk mund të imagjinojë një vend në Ballkan të jetë i pavarur (nëse do të thotë Republika Srpska, nuk është një vend, por një entitet), se një politikan në Ballkan është i pavarur, sepse Perëndimi është mësuar të përdorë të krishterë të ndryshëm. Schmidt , përfaqësues i krishterë në BeH, i cili nuk njihet nga Rusia) për të qeverisur të gjithë dhe për të shantazhuar të gjithë dhe për të vendosur ultimatume. Dhe qëllimi i Perëndimit, pretendon Lavrov, është të manipulojë Bosnjën në avantazhin e saj dhe ta bëjë atë një platformë tjetër për zgjerimin e NATO-s drejt Ballkanit.
Ai thotë pak për Vuçiqin, vetëm në kontekstin e debatit për Kosovën, ku kundërshton se Rusia i ka shkaktuar telashe Serbisë, duke thënë se Kosova është një precedent që justifikon njohjen e territoreve renegate të Ukrainës nga Rusia. “Meqë ra fjala, në Kosovë nuk ka pasur referendum, ka pasur në Krime (në vitin 2014, kur është bërë aneksimi)”, shpjegon Lavrov rrethanat juridike ndërkombëtare. Të ngatërrohet më pas me fjalë duke thënë se kishte edhe vëzhgues, por jo “në emër të shteteve, por të organizatave shoqërore përgjegjëse, thjesht njerëz të nderuar që donin të shihnin me sytë e tyre”. Intervista përfundon me fjalët se ai do të “diskutojë çdo temë që i intereson miqtë tanë serbë”.
Serbia nuk duhet të pritet të vuajë rëndë në asnjë nga përfundimet e kryqëzimit të rrugëve Lavrov dhe Scholz. Kanë kaluar më shumë se 100 ditë nga fillimi i agresionit rus ndaj Ukrainës dhe Beogradi ende nuk e harmonizon politikën e tij të jashtme me BE-në.
10 deri në 12 herë më lirë
Nga ana tjetër, megjithëse votoi kundër Rusisë në OKB në disa raste, presidenti rus Vladimir Putin bisedoi me Vuçiqin më 29 maj dhe ranë dakord për një marrëveshje të re trevjeçare për furnizimin me gaz me çmime preferenciale, sipas presidentit serb. kosto dhe 10 deri në 12 herë më pak se në Evropë. Përkundër faktit se Vuçiq ka pohuar hapur në disa raste se do të vazhdojë të udhëheqë Serbinë drejt BE-së sepse është në interesin ekonomik, duke publikuar të dhëna jo aq të njohura për publikun e gjerë në Serbi se më shumë se dy të tretat e tregtisë me BE.
Në këtë kontekst duhet vënë vendimi i Kishës Ortodokse Serbe (KOS) për njohjen e autoqefalisë së Kishës Ortodokse Maqedonase (KOM) – Kryepeshkopatës së Ohrit. Kështu, Beogradi – politika rajonale e Beogradit dhe Kishës Ortodokse Serbe nuk ndryshon – heq dorë nga pretendimet fetare ndaj Maqedonisë së Veriut, pikës nevralgjike të Ballkanit, duke konfirmuar se ndjek politikën amerikane ndaj Ballkanit jugor. Në të cilën Maqedonia e Veriut është e paprekshme për asnjë fuqi rajonale. Serbia do të pranojë t’u shesë municion kompanive amerikane, të cilat më pas e eksportojnë atë në Ukrainë. Kjo është ajo që ne dimë, ndoshta ka ndonjë bashkëpunim që nuk e dimë.
Beogradi po balancon me sukses pozicionin e një lideri të rëndësishëm për stabilitetin e rajonit, që është një ide thellësisht e gabuar, por mbizotëruese në BE dhe SHBA. Rusia është e vetëdijshme se humbja e Serbisë e lë atë pa asnjë aleat të vërtetë në Ballkan, sepse ata përdorin edhe Dodikun si një “idiot të dobishëm” (një term që nuk ka asnjë konotacion në nivel psikiatrik apo psikologjik, por ka natyrë politike). humbet fuqinë pa Beogradin. Dhe për këtë arsye të dyja palët do të vazhdojnë politikën që i mundëson Serbisë të ndjekë politikën e uljes në dy karrige. Surprizat janë të mundshme, madje të dëshirueshme. Por interesat janë të parat.
Foto: Presidenca e Serbisë (Public domain)
