Zelanda e Re dhe Australia kanë dërguar aeroplanë për të vlerësuar dëmet, pas shpërthimit të madh vullkanik nënujor dhe cunamit që goditi ishullin e Tonga-s të Paqësorit, shkruan BBC.
Pas shpërthimit ishte e pamundur që të përcaktohej shkalla e dëmeve, ndërkohë që një shtresë hiri në qiell u përhap, duke ndotur furnizimet me ujë, ndërprerë komunikimet dhe e vështirësuar fluturimin mbi zonë.
Te videot e shpërndara në mediat sociale, mbrëmjen e së shtunës shfaqen njerëz duke vrapuar, pasi zonat bregdetare u përfshinë nga përmbytjet.
Nuk kishte ende raporte zyrtare për të lënduar apo vdekje deri të dielën në mbrëmje, pasi komunikimi u ndërpre gati 48 orë në pjesën më të madhe të vendit.
Megjithatë, një grua në Mbretërinë e Bashkuar raportohet se është zhdukur.
“Kabineti i Tonga-s ka kërkuar ndihma”, deklaroi ministri i Australisë për Paqësorin, Zed Seselja.
Një aeroplan vëzhgimi u nis nga Australia për në Tonga mëngjesin e 17 janarit, për të vlerësuar dëmet në infrastrukturën kritike, si: rrugët, portet, linjat e energjisë dhe për të përcaktuar fazën tjetër të përpjekjes së reagimit.
Ai u vonua për shkak të resë së hirit që mbuloi Tonga-n, por përfundimisht u ngrit.
Një avion i Forcave Ajrore Mbretërore të Zelandës së Re, Orion gjithashtu arriti të nisej nga Auckland të hënën për të vlerësuar dëmet fillestare në zonë.
Agjencitë e ndihmës thanë se nga hiri dhe tymi i dendur u kishin kërkuar njerëzve që të mbanin maska dhe të qëndronin të hidratuar, duke konsumuar ujë në shishe dhe jo nga rubineti.
Në një postim në Twitter, të dielën në mëngjes, kryeministri tongan, Siaosi Sovaleni, tha se pjesa më e madhe e vendit kishte pësuar dëme serioze.
Jacinda Ardern, kryeministrja e Zelandës së Re, në një konferencë shtypi të dielën tha se nuk ishin vendosur kontakte me zonat bregdetare përtej kryeqytetit.https://platform.twitter.com/embed/Tweet.html?creatorScreenName=AlbanianPostAP&dnt=true&embedId=twitter-widget-0&features=eyJ0ZndfZXhwZXJpbWVudHNfY29va2llX2V4cGlyYXRpb24iOnsiYnVja2V0IjoxMjA5NjAwLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X2hvcml6b25fdHdlZXRfZW1iZWRfOTU1NSI6eyJidWNrZXQiOiJodGUiLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X3NwYWNlX2NhcmQiOnsiYnVja2V0Ijoib2ZmIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH19&frame=false&hideCard=false&hideThread=false&id=1482877645662875653&lang=en&origin=https%3A%2F%2Falbanianpost.com%2Fshperthimi-i-vullkanit-ne-tonga-zelanda-e-re-dhe-australia-dergojne-aeroplane-per-te-vleresuar-demet%2F&sessionId=812e10992e36ebb01c6d2807c3b75c841f53114d&siteScreenName=AlbanianPostAP&theme=light&widgetsVersion=86e9194f%3A1641882287124&width=500px
“Nuku‘alofa është i mbuluar me shtëllunga të trasha pluhuri vullkanik, por kushtet janë të qeta dhe të qëndrueshme”, tha Ardern.
“Nuk kemi marrë ende lajme nga zonat e tjera bregdetare”.
Ajo tha se kablloja kryesore e komunikimit nënujor ishte prekur, ndoshta për shkak të humbjes së energjisë.
Po ashtu, shtoi se energjia po rikthehej në disa zona në ishuj dhe telefonat celularë lokalë po fillonin ngadalë të punonin.
Komisioni i Lartë i Zelandës së Re në Nuku’alofa tha se cunami kishte dëmtuar varkat, dyqanet dhe infrastrukturën.
Federata Ndërkombëtare e Kryqit të Kuq shprehu shqetësimin se Tonga është “shkëputur nga pjesa tjetër e botës”.
“Nga ato pak përditësime që kemi, shkalla e shkatërrimit mund të jetë e pamasë, veçanërisht për ishujt e jashtëm”, tha Katie Greenwood, shefja e Delegacionit të FNKKGJK në Paqësor.
Dave Snider, koordinatori i paralajmërimit të cunamit për Qendrën Kombëtare të Paralajmërimit të Cunamit në Palmer, Alaska, tha se ishte shumë e pazakontë që një shpërthim vullkanik të prekë një pellg të tërë oqeanik.
Paralajmërimi për cunami u lëshuan më herët për Japoninë, Haëaiin, Alaskën dhe bregun e Paqësorit të SHBA-ve.
Shërbimi Gjeologjik i SHBA-ve vlerësoi se shpërthimi shkaktoi ekuivalentin e një tërmeti me magnitudë 5.8 ballë. Shkencëtarët thanë se cunami i krijuar nga vullkanet dhe jo nga tërmetet janë relativisht të rralla.
Sekretari amerikan i shtetit, Antony Blinken, tha se ishte “thellësisht i shqetësuar” për popullin e Tonga-s dhe se SHBA-ja qëndronte e përgatitur për të ofruar mbështetje.
Vullkani, Hunga Tonga-Hunga Ha‘apai, në 1 mijë e 800 metra lartësi dhe 20 kilometër (km) (12.5 milje) i gjerë, është 65 km (40 milje) në veri të Nuku‘alofa.
US Storm Watch tha se shpërthimi ishte një nga më të fortit e kapur ndonjëherë në satelit, ndërsa shërbimi gjeologjik i Tonga-s tha se gazi, tymi dhe hiri nga shpërthimi arritën 20 km në qiell.
Shpërthimi mund të dëgjohej 2 mijë e 300 km (1.400 km) larg në Zelandën e Re.
Në Japoni, rreth 230 mijë njerëz u këshilluan të evakuoheshin në tetë prefektura pasi valët prej më shumë se një metër goditën zonat bregdetare, raportoi transmetuesi publik NHK. Alarmi përfshinte zonat e goditura nga cunami vdekjeprurës i vitit 2011. /albora.ch/
