Rreth 40% e qymyrit në botë blihet dhe shitet në Zvicër, sipas një studimi. Bankat zvicerane janë ndër huadhënësit kryesorë të biznesit të qymyrit.
Këtë vit, prodhimi i qymyrit duhet të kalojë tetë miliardë tonë në mbarë botën, një nivel më i lartë i të gjitha kohërave, sipas parashikimeve të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA). Qymyri prodhohet kryesisht në Kinë, Indi, Indonezi dhe Shtetet e Bashkuara.
Zvicra është një qendër kryesore për tregtimin e qymyrit me kompanitë me bazë zvicerane që mbikëqyrin 40% të tregtisë botërore, zbulon një raport i publikuar nga OJQ zvicerane Public Eye.
Ai tregon se Zvicra ka 245 kompani aktive në tregtimin dhe nxjerrjen e qymyrit. Këto firma janë kryesisht të bazuara në kantonet Gjenevë (78), Ticino (55) dhe Zug (54). 58 kompanitë e mbetura janë të shpërndara në të gjithë vendin.
Kompanitë minerare, të cilat kanë një seli ose një krah tregtar në Zvicër, nxjerrin gjithsej 536 milionë tonë qymyr në vit. Këto përfshijnë lojtarë globalë si Glencore.
Nxjerrja, transporti dhe transformimi i qymyrit në energji elektrike rezulton në rreth 5.4 miliardë ton CO2 të emetuar çdo vit, thuhet në raport.
“Tregtar i dioksidit të karbonit”
“Public Eye” denoncon plogështinë e autoriteteve zvicerane dhe bankave zvicerane, të cilat financojnë këto kompani, pavarësisht deklaratave se po reduktojnë masivisht investimet e tyre.
“Në fillimin e konferencës së klimës në Sharm el-Sheikh, Zvicra duhet të marrë përgjegjësinë e saj si ‘tregtar i dioksidit të karbonit’ dhe të vendosë një plan daljeje për këtë biznes fitimprurës,” tha Public Eye.
Bankat zvicerane renditen të dhjetat si huadhënëse për industrinë e qymyrit, thuhet në raport. Që nga Marrëveshja e Parisit e vitit 2015, ata kanë dhënë hua 3.15 miliardë dollarë (3.12 miliardë CHF) për firmat me bazë zvicerane aktive në industrinë e qymyrit, sipas të dhënave të siguruara nga firma kërkimore Profundo. Në gjashtë vjet, shumat vjetore të mbledhura janë rritur me 72%.
Credit Suisse është huadhënësi më i madh në këtë treg (mbi 2 miliardë dollarë), me klientë të tillë si Trafigura, Glencore dhe kompanitë ruse Bibanthracite dhe SUEK. Pasohet nga UBS (818 milionë dollarë), Banka Kantonale e Cyrihut (339 milionë dollarë) dhe bankat kantonale të Vaud dhe Gjenevës.
Synimet
Në një deklaratë për televizionin publik zviceran, RTS, Credit Suisse tha se “e pranon se flukset financiare duhet të sillen në përputhje me objektivat e përcaktuara në Marrëveshjen e Parisit”.
Banka e dytë më e madhe e Zvicrës thotë se është angazhuar publikisht për të reduktuar emetimet e financuara në naftë, gaz dhe qymyr me 49% deri në vitin 2030 dhe 97% deri në vitin 2050.
UBS i tha RTS se donte gjithashtu të reduktonte në mënyrë drastike angazhimet e saj për karburantet fosile: “Deri në vitin 2030, UBS synon të reduktojë emetimet e financuara nga kreditë e dhëna kompanive në sektorin e karburanteve fosile me 71% (krahasuar me nivelin e 2020).
Sipas RTS, ministria e financave së shpejti do t’u kërkojë shumëkombësheve të publikojnë gjurmën e tyre të karbonit të krijuar nga aktivitetet e tyre, si dhe rrezikun financiar. Nëse një urdhëresë qeveritare hyn në fuqi, kompanitë do të duhet të raportojnë mbi rreziqet klimatike dhe ndikimin e tyre nga viti 2024.
