Njerëzit mbërritën për herë të parë në Amerikën e Veriut të paktën 15,500 vjet më parë. Megjithatë, saktësisht se si arritën atje, përbën një nga debatet më të gjata në arkeologji.
Për dekada, shkencëtarët supozuan se njerëzit fillimisht mbërritën në Amerikë duke ecur në Jug nga ura tokësore tashmë e përmbytur në ngushticën e Beringut që dikur lidhte Rusinë me Alaskën kur nivelet e detit ishin më të ulëta gjatë epokës së fundit të akullit. Por provat e fundit sugjerojnë se këta njerëz nuk ishin të parët që shkelën në kontinent.
Sipas “teorisë së rrugës bregdetare” tashmë mbizotëruese, ky dallim u përket njerëzve që lundruan me varkë në brigjet e Paqësorit disa mijëvjeçarë më parë. Një studim i vitit 2023, për shembull, zbuloi se kushtet bregdetare ishin të favorshme gjatë dy periudhave kohore: nga 24,500 në 22,000 vjet më parë dhe nga 16,400 në 14,800 vjet më parë. Edhe ndërsa shkenca është larg një versioni përfundimtar, provat tregojnë gjithnjë e më shumë amerikanët e parë që mbërrijnë nga deti ose toka përgjatë bregdetit.
“Lavjerrësi po lëkundet në mbështetje të korridorit bregdetar që është rruga e ndjekur nga amerikanët e parë”, tha Michael Waters drejtor i Qendrës për Studimin e Amerikanëve të Parë në Universitetin A&M të Teksasit.
