Boris Varga
Putini nuk kreu agresion ushtarak vetëm ndaj Ukrainës dhe vlerave demokratike. Me represione masive, ai u nis në mënyrë staliniste kundër popullit të tij që po protestonte kundër luftës. Bilanci i protestave javore kundër luftës në 55 qytete të Rusisë, të cilave Alexei Navalny i thirri nga burgu, është më shumë se 4.5 mijë të arrestuar dhe më shumë se një duzinë të rrahur.
Kërbaçë në Rusi, tanke në Ukrainë, koka bërthamore përballë Perëndimit. Çfarë regjimi politik është ai që kërcënon jo vetëm rendin dhe paqen evropiane, por edhe botëror?
Vlerësim i keq
Është regjimi personal i Putinit dhe ai nuk e krijoi brenda natës. Ai nuk e krijoi atë vetë dhe jo pa mbështetjen e fuqive botërore që mbajnë çelësat e paqes në Këshillin e Sigurimit të OKB-së.
Rreziku i së keqes së vërtetë të shekullit të 21-të që po zhvillohet në Kremlin që nga viti 2008, e cila tashmë është e vështirë të ndalet për shkak të armëve bërthamore, nuk është vlerësuar mirë. Atëherë Rusia sulmoi Gjeorgjinë, Putin ishte kryeministër, de facto drejtor i gjithçkaje.
Tanket ruse ndaluan 30 kilometra nga qendra e Tbilisit dhe presidenti gjeorgjian Mikheil Saakashvili nënshkroi më pas një marrëveshje paqeje me ndërmjetësimin e fuqive të mëdha, Francës dhe Gjermanisë. Në të njëjtën kohë, kjo ishte disfatë e Gjeorgjisë, të paktën për sa i përket republikave separatiste të Abkhazisë dhe Osetisë së Jugut, pa të cilat ai shtet post-sovjetik mbeti praktikisht në fillim të viteve 1990.
Sipas këtij modeli, në vitin 2014, Putin pushtoi dhe aneksoi Krimenë dhe filloi një luftë të përgjakshme në Donbas. Ngjashëm me Gjeorgjinë, një vit më vonë, nën presionin e artilerisë dhe tankeve, u nënshkrua marrëveshja e paqes Minsk-2.
Merkel udhëtoi për në Moskë dhe liderët evropianë e bindën Putinin të ndalonte luftën për 16 orë. Sanksionet kanë goditur Rusinë, por jo Putinin totalitar.
Krimea dhe Donbasi u larguan shpejt nga vetëdija publike dhe për këtë arsye sundimtari i Kremlinit në vitin 2022 u forcua plotësisht dhe ngriti shkallët e dhunës edhe më lart, nën pretekstin e kërcënimeve nga NATO.
Orekset janë rritur deri në atë pikë sa Putin tani kërkon jo vetëm që Ukraina të bëhet ushtarakisht neutrale, të çarmatoset, të njihet Krimea dhe republikat separatiste të Donbasit, por edhe ndryshimin e qeverisë dhe kapitullimin de facto. Qëllimet që Putin i quajti “çmilitarizimi” dhe “denazifikimi” i Ukrainës mund të lexohen si shkatërrim i shtetit dhe njerëzve të tij të lirë.
Dehumanizimi i viktimës
Putini nuk e ka fshehur kurrë dhe e përsërit gjithmonë se nuk e njeh shtetin fqinj si të pavarur dhe se aty, përveç rusëve, jetojnë edhe njerëz artificialë dhe inekzistentë. Kështu u krijua Putinizmi, një kapërcim nga fjalët në vepra – nga dehumanizimi mediatik i ukrainasve te granatat në qytetet e Ukrainës.
Gjatë tetë viteve të fundit, presidenti rus dhe makineria e tij mediatike kanë përsëritur se “nazistët” janë në pushtet në Kiev dhe propaganda ruse e luftës e quan agresionin dhe luftën në Ukrainë një “operacion special” për pastrimin e tyre.
Tragjedia aktuale vetëm sa plotëson teorinë e Umberto Ekos për totalitarizmin dhe fashizmin e përjetshëm dhe një nga detyrat kryesore të Putinit ishte të bindte masat, miliona rusë, se ata ishin në anën e duhur të historisë, duke abuzuar me Ushtrinë e Kuqe Sovjetike dhe lavdinë e saj të fitores mbi fashizmin.Lufta e Dytë Botërore për të rivendosur qëllimet imperialiste.
Të njëjtin narrativë e ka zbatuar edhe Sllobodan Millosheviqi në vitin 1991, kur me lehtësi dhe pa shumë rezistencë dërgoi tanket e dikurshme të JNA-së në Kroaci, pastaj në BeH dhe Kosovë. Protesta kundër luftës u margjinalizua dhe përgjithësisht u dënua shoqërisht si tradhtare, sepse ne nuk po luftojmë kundër “vëllazërisë dhe bashkimit” dhe kroatëve, por kundër “ustashëve” dhe për ruajtjen e Jugosllavisë.
Rezistenca ndaj carit të ri rus
A do të përfundojë Putini më pas si Millosheviçi, në bankën e të akuzuarve para gjykatës së OKB-së për krimet e luftës? Jo vetëm ukrainasit, por edhe të gjitha shtetet demokratike dhe njerëzit e botës së lirë do të donin të shihnin një rezultat të tillë.
Edhe pse RSFJ dhe BRSS janë formuar nga i njëjti model i dominimit etnik të një populli, Rusia nuk është Serbi dhe Putini nuk është Millosheviq. Gishti në butonin e kokave bërthamore e bën të gjithë botën të frikësuar dhe letargjike.
Ata kanë frikë veçanërisht nga qeveritë perëndimore, të cilat në asnjë mënyrë nuk dëshirojnë të hyjnë drejtpërdrejt në luftë dhe të rrezikojnë komoditetin e vetes dhe të votuesve të tyre.
Logjika “edhe lufta, edhe vëllai” nuk do ta ndalojë luftën në Ukrainë. Ndërsa tubacionet e gazit dhe naftës funksionojnë dhe Rusia mbetet një partner kyç i Perëndimit përmes llogarive bankare, Putinizmi jo vetëm që do të shkatërrojë Ukrainën, por mund të bëhet një model i veprimit politik dhe ushtarak për liderët e tjerë autoritarë, forcimi i të cilëve është paralajmëruar seriozisht nga shkencëtarët politikë dekadën e kaluar.
Lufta personale e Putinit duhet të ndalet jo vetëm me sanksione kundër Rusisë, por edhe duke mbështetur Ukrainën me armë të përshtatshme.
Krahas presionit të jashtëm ndaj Rusisë dhe atij të brendshëm përmes revoltës së qytetarëve kundër carit të ri rus, pritshmëri të mëdha ka edhe nga oligarkët konspirativë rusë, të cilët sigurisht nuk duan të mbeten pa pasurinë e tyre.
Frika nga Lufta e Tretë Botërore është e justifikuar, por është më se realiste nëse Ukraina bie në duart e Putinit dhe klikës së tij.
(Al Jazeera Balkans)
Foto: Wikipedia
