Me luftën që po vazhdon midis Rusisë dhe Ukrainës, NATO ka qenë mjatueshëm lajm kohët e fundit. Kjo ngre një pyetje se pse Zvicra nuk është anëtare e aleancës prej 30 vendesh.
NATO, një akronim për Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut, u krijua në 1949 si një përgjigje ndaj militarizimit dhe zgjerimit të Bashkimit Sovjetik, transmeton albora.ch.
Dy vjet më parë, filloi një periudhë e njohur si Lufta e Ftohtë – një gjendje konflikti midis vendeve perëndimore dhe bllokut sovjetik që zgjati për më shumë se katër dekada.
NATO u formua në atë kontekst gjeopolitik për të ofruar siguri kolektive kundër kërcënimit në rritje të paraqitur nga Bashkimi Sovjetik.
Arsyeja e Zvicrës për mos anëtarësimin në aleancën ushtarake në atë kohë ose që atëherë ishte se një veprim i tillë do të ishte i papajtueshëm me traditën e gjatë të neutralitetit të vendit, e njëjta traditë që e kishte penguar Zvicrën nga anëtarësimi në Kombet e Bashkuara deri në vitin 2002 dhe ende po e mban atë. nga anëtarësimi në Bashkimin Evropian.
Pse Zvicra është gjithmonë neutrale?
Konkretisht, ajo që e ka penguar Zvicrën të bëhet anëtare është neni 5 i traktatit të NATO-s – parimi i mbrojtjes kolektive, duke nënkuptuar se një sulm ndaj një anëtari shihet si një sulm ndaj të gjithëve.
Parimi i “neutralitetit të armatosur”, të Zvicrës do të thotë se vendi mund të mbrohet kundër një pushtimi, por nuk mund të angazhohet ushtarakisht për të mbrojtur kombet e tjera në një konflikt të armatosur.
Pse neutraliteti nuk e ndaloi Zvicrën të vendoste sanksione ndaj Rusisë?
Disa thonë se autoritetet zvicerane u shtynë nga Bashkimi Evropian për të ndjekur të njëjtat sanksione, gjë që ka kuptim pasi Zvicra ka shumë lidhje me dhe detyrime ndaj BE-së pa qenë në të vërtetë anëtare.
Gjithashtu, sanksionet janë të natyrës ekonomike dhe jo ushtarake, që do të thotë se vendi nuk është i përfshirë drejtpërdrejt në një konflikt të armatosur.
Ndërsa grupet e krahut të djathtë, si Partia Popullore Zvicerane argumentojnë se Zvicra, duke ndjekur vijën e BE-së, komprometoi statusin e saj neutral, të tjerët e mohojnë atë.
Historiani dhe ish-diplomati zviceran, Paul Widmer tha për gazetën zvicerane 20 Min.ch se “politika e neutralitetit do të thotë që Zvicra nuk mban anë në një konflikt”. Megjithatë, vendimi për të vendosur sanksione ishte në fakt një ushtrim neutraliteti, sesa një largim nga parimi, vuri në dukje ai.
“Nëse ka shkelje flagrante të ligjit ndërkombëtar dhe të gjitha vendet e tjera perëndimore marrin sanksione, por ne nuk mbajmë anë, edhe në mënyrë indirekte.”
Natyrisht, e njëjta logjikë nuk do të zbatohej për anëtarësimin në një organizatë ushtarake si NATO./albora.ch/
