Amerikanët që udhëtojnë jashtë SHBA-së do të zbulojnë se paratë e tyre kanë rreth 14% më shumë vlerë se sa në fillim të vitit. Kjo për shkak se dollari është rritur kaq shumë kundrejt disa prej monedhave më të tregtuara në botë.
Përballë shtrëngimit të kushteve financiare globale të udhëhequra nga Rezerva Federale e SHBA, shumica e investitorëve po investojnë në thesare afatshkurtëra, duke e rritur çmimin e dollarit në krahasim me monedhat e tjera. Rritja e normave do të thotë gjithashtu se investitorët mund të marrin një kthim më të lartë nëse i vendosin paratë e tyre në asetet e SHBA. Kjo e ka shtyrë dollarin në nivelin më të lartë të 20 viteve.
Pra, sa herë që kryetari i Fed-it, Jerome Powell ngrihet në podium për të njoftuar vendimin e radhës të bankës qendrore për normën e interesit, ai po rrit koston e huamarrjes për të gjithë botën.
Si po luftojnë vendet
Dollari më i fortë ka nxitur më shumë rritje të normave në mbarë botën pasi bankierët qendrorë përpiqen të rrisin vlerën e monedhave të tyre. Gjatë muajve të fundit, disa vende kanë rritur ritmin e rritjes së tyre, me norma në disa vende që tani tejkalojnë 10%.
Por rritja e normave në pjesë të botës ku monedhat janë duke u zhvlerësuar rrit gjithashtu rreziqet e recesionit. “Fed… ndoshta mund të ikë me rritjen e normave”, tha David Beckworth, një ekonomist në Qendrën Mercatus në Universitetin George Mason.
Ekonomia amerikane është relativisht e qëndrueshme, duke pasur parasysh tregun e fortë të punës. Por ekonomitë e tjera, duke përfshirë zonën e euros, nuk e kanë atë.
Ekonomitë në zhvillim me balanca të mëdha borxhi të shprehura në dollarë janë goditur veçanërisht rëndë. Disa javë më parë, Argjentina vendosi ndalimin e 31 importeve që i konsideronte jo thelbësore, duke përfshirë jahtet dhe uiski. Për shkak të rënies së monedhës vendase të Nigerisë, naira, çmimet e ushqimeve kanë çuar inflacionin në ekonominë më të madhe të Afrikës në gati 20% në baza vjetore. Pas dështimit të borxhit të saj të jashtëm në maj, kostot e shlyerjes së Sri Lankës vazhdojnë të rriten.
“Nëse jam në Tajlandë dhe po fitoj baht tajlandeze, duhet ta konvertoj atë monedhë në dollarë për të shlyer borxhin tim në dollarë”, tha Beckworth. “Dhe nëse dollari po rritet, atëherë unë duhet të fitoj më shumë nga monedha ime vendase për të shlyer borxhin tim”.
