Pesë nga sfidat më të mëdha me të cilat përballet Zvicra
Mund të jetë e pasur dhe zyrtarisht neutrale, por kjo nuk do të thotë se Zvicra është imune ndaj problemeve me të cilat përballet Evropa, nga efektet e pushtimit rus të Ukrainës deri te kriza klimatike.
Këto janë sfidat kryesore sipas mediave zvicerane, përcjell Albora.ch.
Shumë kombe po përballen tani me pasojat politike dhe ekonomike nga pushtimi rus i Ukrainës. Dhe, duke marrë parasysh të gjitha gjërat, në krahasim me fqinjët e saj dhe vendet më larg, Zvicra nuk po ecën shumë keq.
Kombi normalisht i shëndoshë dhe i qëndrueshëm, megjithatë tronditet nga ngjarjet mbi të cilat nuk ka kontroll, pasi kërkon zgjidhje të menjëhershme dhe afatgjata për sfidat e reja.
Kriza energjetike
Kjo situatë e veçantë është e shumanshme pasi ndikon në çdo gjë, nga çmimi i benzinës deri te disponueshmëria e gazit natyror për ngrohje.
Gazi natyror plotëson rreth 15 për qind të kërkesave për energji të Zvicrës. Përdoret kryesisht për gatim dhe ngrohje.
Megjithëse e blen pjesën më të madhe të këtij burimi energjie përmes kanaleve të ndryshme të shpërndarjes evropiane, pothuajse gjysma e furnizimit të Zvicrës – rreth 47 përqind – është me origjinë ruse.
“Ne nuk jemi një ishull, kështu që lufta në Ukrainë dhe kriza globale e energjisë prek edhe Zvicrën. Në këtë kontekst, nuk ka siguri se çfarë na pret”, tha ministrja e Energjisë Simonetta Sommaruga.
Ka shqetësime në rritje se Zvicra do të përballet me ndërprerje të energjisë këtë dimër dhe se energjia elektrike do të bëhet e pakët gjatë muajve më të ftohtë të 2022 dhe 2023.
Mungesa e afërt do të godiste më shumë qytetet ku shumë shtëpi ngrohen me gaz.
Për shembull, në Solothurn, 65 përqind e ndërtesave të banimit varen nga gazi për ngrohje. Ky raport është 60 për qind në Biel, 55 për qind në Lucern, 51 për qind në Cyrih, 47 për qind në Bernë, 46.2 për qind në Gjenevë dhe 43 për qind në Bazel.
Inflacioni
Inflacioni i Zvicrës është zakonisht më i ulët se ai i pjesës tjetër të Evropës dhe këtë herë nuk është ndryshe: me 3.4 përqind, është shumë më poshtë se 8.9 përqind në të gjithë BE-në.
Megjithatë, norma më e lartë se zakonisht – nga vetëm 0.7 përqind në të njëjtën kohë në 2021 – po ka pasoja në koston tashmë të lartë të jetesës; shumë produkte dhe shërbime të zakonshme, nga benzina dhe ushqimi e deri te transporti, janë bërë edhe më të shtrenjta muajt e fundit.
Neutraliteti
Vendimi i Zvicrës në fillim të marsit për t’iu bashkuar sanksioneve ndërkombëtare të vendosura ndaj Rusisë nxiti argumente se një veprim i tillë po gërryente politikën e neutralitetit të vendit.
Që atëherë, ka pasur një debat të vazhdueshëm dhe shpesh të nxehtë për të ardhmen e sovranitetit të Zvicrës dhe nëse nocioni i neutralitetit duhet të ripërcaktohet në botën në ndryshim.
Disa, si Partia Popullore Zvicerane (SVP) konservatore, këmbëngulin se tradita e mbajtur prej kohësh duhet të ruhet me çdo kusht, pasi “për më shumë se 200 vjet, neutraliteti na ka shpëtuar nga konfliktet e përgjakshme dhe na ka mbrojtur në mënyrë të dukshme nga tmerret e dy luftërat botërore”.
Mungesa e fuqisë punëtore
Tregu i punësimit i Zvicrës është rikthyer mirë nga pandemia Covid, me shumë industri që kërkojnë të punësojnë punëtorë të kualifikuar, por nuk i gjejnë ata.
Pse është kjo një sfidë?
Thjesht sepse ndër vendet vakante janë disa profesione thelbësore që duhen plotësuar shpejt.
Një rast i tillë është mungesa e infermierëve.
Pothuajse të gjitha spitalet zvicerane raportojnë mungesë të profesionistëve të infermierisë, duke arritur në rreth 7,500 vende të lira në të gjithë vendin, sipas një raporti të ri nga platforma e punësimit Jobradar.
Ky është padyshim një problem sepse kur nuk ka mjaftueshëm profesionistë të kujdesit shëndetësor, sistemi nuk mund të funksionojë siç duhet. Si rezultat, më pak pacientë mund të trajtohen dhe disa institucioneve shëndetësore u është dashur të shtyjnë operacionet ambulatore.
Vala e të nxehtit, thatësira dhe akullnajat
Këto probleme nuk lidhen me luftën në Ukrainë pasi janë të natyrës mjedisore, por ngrenë një sërë problemesh.
Vala e nxehtë dhe e pandërprerë (deri më sot) po dëmton infrastrukturën thelbësore dhe mungesa e shiut do të thotë që nivelet e ujit në disa nga liqenet dhe lumenjtë e Zvicrës janë nën vlerat mesatare për sezonin.
Centrali bërthamor Beznau në Aargau, kohët e fundit duhej të reduktonte fuqinë e tij pasi temperatura e lumit Aare, i cili fuqizon dhe ftoh centralin, është shumë e ngrohtë. Fuqia maksimale aktualisht është reduktuar deri në 50 për qind.
Antonio Sommavilla, zëdhënës i Axpo, prodhuesi më i madh i energjisë së rinovueshme në Zvicër, tregoi se një reduktim i mëtejshëm i energjisë në Beznau, apo edhe mbyllja totale e uzinës, ishte e mundur për shkak të nxehtësisë së vazhdueshme. Në një rast të tillë, Axpo do të duhet të blejë energji elektrike në tregjet ndërkombëtare, tha ai.
Thatësira e vazhdueshme ka pasoja edhe në bujqësi, me shumë kultura që pritet të digjen fjalë për fjalë nga nxehtësia dhe mungesa e ujit.
Binarët hekurudhor janë gjithashtu të prekura.
