Nëse i kërkoni një personi të rastësishëm të emërojë një vend neutral, shanset janë që ai të mos thotë “Turkmenistan”.
Arsyeja është se shumë njerëz mund të mos e dinë as që ky komb i Azisë Qendrore është me të vërtetë neutral, së bashku me Finlandën, Maltën, Irlandën, Japoninë, Lihtenshtajnin, Suedinë dhe qytetin e Vatikanit, transmeton albora.ch.
Në mendjet e shumicës së njerëzve, fjala “neutralitet” është sinonim i Zvicrës, në të njëjtën mënyrë si djathi, çokollata dhe orët, shkruan thelocal.
Në këtë kuptim, Zvicra mund të jetë kombi neutral më i famshëm në botë, që do të thotë se duhet të mbetet e paanshme, të mos mbajë anën në asnjë konflikt ndërkombëtar dhe forcat e saj mund të përdoren vetëm për vetëmbrojtje dhe siguri të brendshme.
Të paktën kjo ishte ideja e lëvizjes më të hershme të vendit drejt neutralitetit në shekullin e 16-të. Interesante, ajo nuk u nxit nga ndonjë prirje pacifiste, por nga dëshira për vetë-ruajtje dhe mbijetesë.
Ja çfarë na tregon historia:
Mund të jetë befasi që në mesjetë Zvicra ishte një komb luftëtarësh dhe mercenarësh, të cilët luftuan në anën e atyre që i paguanin më shumë.
Në një konflikt të tillë, i cili u zhvillua në shtator të vitit 1515, ushtarët zviceranë luftuan dhe humbën kundër Francës në Betejën e Marignano, në Italinë e sotme.
Kjo ishte, natyrisht, shumë kohë përpara se të shpiket thika e ushtrisë zvicerane, dhe ushtarët luftuan me shtizë – një shtizë e gjatë që mund t’i shkaktonte shumë dëme armikut.
Sidoqoftë, zviceranët e humbën atë betejë dhe vendosën të shkurtojnë humbjet e tyre dhe të shmangin përfshirjen e mëtejshme në luftëra të përgjakshme.
Ata arritën të qëndronin jashtë telasheve deri në vitin 1798, kur Napoleoni pushtoi vendin, duke e bërë atë pjesë të perandorisë plaçkitëse franceze dhe duke komprometuar neutralitetin e saj.
Megjithatë, pasi Napoleoni u mund në mënyrë të famshme në Ëaterloo në 1815, “neutraliteti i përhershëm” i Zvicrës u shpall në Kongresin e Vjenës në të njëjtin vit. Fuqitë e mëdha evropiane vendosën që Zvicra të siguronte një tampon të përshtatshëm gjeografik midis Francës dhe Austrisë grindavece dhe neutraliteti i saj do të ishte një faktor stabilizues në një rajon të paqëndrueshëm.
Pak më shumë se 200 vjet më vonë, në vitin 1920, Lidhja e Kombeve e sapokrijuar – në mënyrë të përshtatshme, në Gjenevë – njohu zyrtarisht neutralitetin zviceran. /albora.ch/
Lexo edhe:
