Konflikti në mes të Serbisë dhe Kosovës është në krye. Një autokolonë ushtarake serbe po shkon drejt kufirit. A po ngrihet fuçi tjetër i barutit në Evropën Lindore tani?
Tensionet mes Serbisë dhe Kosovës vazhdojnë të rriten. Gjatë natës së së hënës, në rrjetet sociale u shfaqën fotografi dhe video të lëvizjeve të trupave në zonën kufitare të Serbisë. A do të shpërthejë fuçia e ardhshme e barutit në Evropën Lindore, shkruan sot media zvicerane blick.ch, transmeton Albora.ch
Cila është origjina e konfliktit?
Eksperti gjerman për Ballkanin, Konrad Clewing nga Instituti për Studime të Evropës Lindore dhe Juglindore në Leibniz, shprehet shkurt: “Serbia mohon ekzistencën e shtetit të Kosovës”. Kosova shpalli pavarësinë e saj nga Serbia në vitin 2008, por ende konsiderohet si një territor i shkëputur nga Beogradi edhe sot e kësaj dite. Beogradi po inkurajon pakicën serbe në veri të Kosovës në përpjekjet e tyre për të sfiduar autoritetin e Prishtinës.
Sfondi i tensioneve të fundit ishin planet e qeverisë në Prishtinë për të caktuar zgjedhjet lokale në zonat me shumicë serbe për 18 dhjetor. Partia kryesore serbe njoftoi menjëherë bojkotin e saj dhe ndërsa autoritetet zgjedhore ishin gati të fillonin përgatitjet në fillim të javës, të shtënat dhe shpërthimet shpërthyen.
Çfarë thonë krerët e qeverive?
Kryeministrat e dy palëve në konflikt qëllojnë ashpër ndaj palës tjetër, qoftë edhe verbalisht.
Kryeministri kosovar Kurti zgjodhi fjalë të qarta: “Presidenti dhe Kryeministri i Serbisë kërcënuan me agresion ushtarak dhe i bënë thirrje ushtrisë serbe që të kthehet në territorin tonë. Ne nuk kërkojmë konflikt, por dialog dhe paqe. Por më lejoni të jem i qartë: Republika e Kosovës do të mbrojë veten – me të gjitha forcat dhe vendosmërinë e saj”.
Si po reagojnë Zvicra dhe BE?
Deri më tani, ashtu si BE-ja, fokusi ka qenë tek fjalët. Zvicra është e shqetësuar për tensionet në rritje dhe ngritjen e barrikadave, tha Departamenti Federal i Punëve të Jashtme (FDFA) në Twitter të hënën. Të dyja palëve u është kërkuar të ndërmarrin veprime të menjëhershme që mund të de-përshkallëzojnë situatën.
Shefi i politikës së jashtme të BE-së Josep Borrell dënoi ashpër sulmet. Të gjitha palët duhet të shmangin çdo “përshkallëzim” dhe të sigurojnë qetësi, shpjegoi Borrell në Twitter. Ai u bëri thirrje serbëve të Kosovës që të heqin bllokadat “menjëherë”.
“Perëndimi nuk e kundërshton Serbinë me vendosmëri të mjaftueshme,” kritikon eksperti i Evropës Lindore Clewing. Kjo sepse edhe disa shtete evropiane nuk do ta njihnin pavarësinë e Kosovës. Vendet evropiane që ende nuk e kanë njohur Kosovën përfshijnë Rumaninë, Greqinë, Qipron, Sllovakinë dhe Spanjën.
Sa e mundshme është një përshkallëzim i mëtejshëm i luftës?
“Unë mendoj se një pushtim nuk ka gjasa,” shpjegon Clewing. “Sepse atëherë Serbia do të duhet të ngatërrohet me KFOR-in e udhëhequr nga NATO.” KFOR është emri i forcës paqeruajtëse shumëkombëshe që u krijua pas përfundimit të luftës në Kosovë dhe drejtohet nga NATO.
Në vend të kësaj, sipas Clewing, Serbia do të vazhdojë konfliktin kryesisht në nivelin e shërbimit sekret. Në tensionet e ditëve të fundit ai sheh më së shumti një gjest kërcënues nga Serbia.
Çfarë do të thotë përshkallëzimi për ushtarët zviceranë të stacionuar në Kosovë?
Në Forcën e Kosovës (KFOR) Swisscoy, aktualisht janë të dislokuar 195 burra dhe gra zviceranë.
Kur u pyet nga Blick, qendra e kompetencës zvicerane në Stans NW tha se tensionet mes Kosovës dhe Serbisë aktualisht nuk po shkaktojnë ndonjë ndryshim për ushtarët zviceranë në terren.
Çfarë roli luan pushtimi rus i Ukrainës?
Politika serbe edhe mes BE-së dhe Rusisë po shkakton eksploziv në rajon. ” Putini është përpjekur të torpedojë stabilizimin e rajonit për vite me radhë ,” shpjegoi për Blick në pranverë në lidhje me Daniel Bochsler (43), profesor i politikës në Universitetin e Evropës Qendrore (CEU) në Vjenë dhe në Universitetin e Beogradit. drejt Ballkanit. “Rusia do të vazhdojë të ndihmojë Beogradin për të mbrojtur interesat e saj legjitime kombëtare në lidhje me Kosovën,” tha të hënën zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme ruse Maria Zakharova.
Emërimi i nacionalistit pro-rus Aleksander Vulin (50) në krye të shërbimit sekret në fillim të dhjetorit dokumentoi gjithashtu solidaritetin e fortë midis Serbisë dhe Rusisë. Ambasada ruse në Beograd mbështet kërkesat serbe, “pa marrë parasysh sa radikale janë ato”, shpjegon Konrad Clewing.
Sipas studiuesit të Evropës Lindore, kjo është thjesht mbështetje politike. Ka shumë pak gjasa që Serbia të marrë ndonjë mbështetje ushtarake nga Rusia.
Vetëbesimi i sapo fituar i popullatës serbe në veri të Kosovës dhe mbështetja morale e Rusisë nuk ka gjasa të ndryshojnë situatën fillestare. Sipas ekspertit, ekziston një probabilitet i madh që Serbia të mos rrezikojë një konfrontim të hapur me KFOR-in – dhe rrjedhimisht me NATO-n.
Si mund të qetësohej sërish konflikti?
Pjesërisht e hapur, pjesërisht e fshehur në veri të Kosovës, Serbia mund të minojë më tej pavarësinë e vendit fqinj. Anasjelltas, do të mbetet e vështirë për Kosovën që të ndërtojë institucionet e saj kundër vullnetit të popullatës me origjinë serbe. Të dyja vetëm sa do ta përkeqësonin situatën.
Prandaj, Konrad Clewing mbron një zgjidhje evropiane. “Policia e Eulex-it dhe KFOR-i, në konsultim me qeverinë në Prishtinë, duhet të marrin kryesisht përgjegjësinë në rajonin e konfliktit.
Albora.ch
