Ndërtimi i paqes është një nga prioritetet kryesore të politikës së jashtme të Zvicrës, edhe nëse ajo është një lojtar relativisht i ri në këtë fushë. Në një intervistë për SWI swissinfo.ch, eksperti i politikave të paqes Markus Heiniger shpjegon se si zviceranët u bënë specialistë në përfundimin e konflikteve.
Është e zakonshme të flitet për traditën humanitare dhe neutralitetin e Zvicrës. Por kur është fjala për ndërtimin e paqes, Zvicra u angazhua në këtë fushë vetëm 30 vjet më parë. Pse është ajo?
Markus Heiniger:Pas Luftës së Dytë Botërore, Zvicra vendosi kursin e saj dhe vetëmbrojtja u bë prioritet. Gjatë Luftës së Ftohtë, ne u fokusuam në sigurinë ushtarake. Një politikë paqeje që kërkonte bashkëpunim as nuk u konsiderua, duke pasur parasysh klimën e parandalimit të ndërsjellë. Ne kultivuam një formë ekstreme neutraliteti. Neutraliteti ishte arsyeja e ekzistencës së vendit dhe jo një instrument i politikës së jashtme.
Kjo ndryshoi me kontekstin global. Kur blloqet e mëdha u shpërbënë në vitin 1989, neutraliteti i rreptë zviceran nuk ishte më një propozim aq tërheqës. Zvicra nuk ishte anëtare e asgjëje në vitin 1990 – ajo nuk i përkiste NATO-s, Kombeve të Bashkuara apo Bashkimit Evropian, madje as Bankës Botërore apo Fondit Monetar Ndërkombëtar. Të shkosh vetëm doli të ishte një politikë e mbushur me rreziqe. Kështu fillimisht Zvicra iu bashkua institucioneve të Bretton Woods [Bankës Botërore dhe FMN], dhe më pas OKB-së.
SWI: Cilat kanë qenë disa nga historitë e mëdha të suksesit të përpjekjeve paqeruajtëse të Zvicrës?
MH: Do të thosha marrëveshja e paqes në Kolumbi midis guerilasve të FARC dhe forcave qeveritare [në 2016], marrëveshja e paqes midis rebelëve maoistë dhe qeverisë në Nepal [në 2006], ndërmjetësimi i konfliktit të Mozambikut në 2019, por edhe marrëveshja për të mbrojtur secesionistët në malet Nuba të Sudanit në vitin 2002 dhe marrëveshjen Turqi-Armeni të vitit 2009 – e cila nuk u zbatua plotësisht.
Zvicra nuk i arriti të gjitha këto e vetme. Zakonisht ne punojmë me vende të tjera, por në secilin prej këtyre rasteve kontributi ynë ishte vendimtar./albora.ch/
