Elita globale po mblidhet në Alpe këtë javë për takimin vjetor të Forumit Ekonomik Botëror. Gazetari Peter Goodman*, autor i Davos Man , argumenton se këta miliarderë janë një “specie e veçantë” që janë bërë aq të fuqishëm saqë po shkruajnë rregullat për ne të tjerët.

Marketing

Termi “Njeriu i Davosit” u krijua nga shkencëtari politik Samuel Huntington, i cili e përdori për herë të parë në një ese të vitit 2004, në të cilën ai përshkroi njerëz të pasuruar aq shumë nga globalizimi saqë ata po jetonin efektivisht pa besnikëri ndaj ndonjë kombi të caktuar. Ai i referohej drejtpërdrejt kujtdo që bënte rregullisht udhëtimin në Davos për të marrë pjesë në Forumin vjetor Ekonomik Botëror, i njohur më gjerësisht si WEF.

Që atëherë, ky term është shndërruar në një rrëfim të përdorur nga gazetarë si Goodman për t’iu referuar atyre që pushtojnë “stratosferën e klasës së globit rrokulliset” të miliarderëve.

Swissinfo.ch bisedoi me Goodmanin për librin, luftën në Ukrainë dhe pse, me gjithë të metat e tij, Davosi ia vlen ende udhëtimit. 

SWI: Ju keni qenë në WEF dhjetë herë. Çfarë ju mban të ktheheni?

Peter Goodman: Është në fakt një përvojë vërtet interesante nëse i kujton vetes se je gazetar dhe nuk ke pse të luash sipas rregullave të vendosura nga shoqëria. Ju mund t’i vëzhgoni njerëzit nga afër në një mënyrë që normalisht nuk mund t’i vëzhgoni me njerëz kaq të fuqishëm dhe të pasur. Pjesa që është e vështirë për t’u marrë është paketimi se ‘ata janë të përkushtuar për të përmirësuar gjendjen e botës’ sikur një mbledhje e përfituesve të fundit të status quo-së do të çojë disi në këtë.

SWI: Çfarë ka arritur WEF?

PG: Mendoj se arritja kryesore e WEF-së është se u jepet miliarderëve, të cilët po vazhdojnë të ndjekin një axhendë të uljes së taksave, derregullimit dhe menaxhimit të marrëdhënieve me publikun, një mënyrë për t’i sinjalizuar botës se ata e marrin atë, se ata marrin problemet ekonomike. pabarazia dhe ndryshimet klimatike. Dhe ata janë vërtet të përkushtuar për të bërë diçka për këtë.

Ka shumë njerëz shumë inteligjentë, të zhytur në mendime dhe të arrirë që punojnë për WEF. Ata nxjerrin raporte që janë domethënëse. Shumë nga diskutimet e panelit vetë nxjerrin në pah çështje të rëndësishme. Por le të mos tallim veten. Në fund të fundit është nën maskën e një jofitimprurëse, një biznes shumë i suksesshëm i drejtuar nga Klaus dhe Hilda Schwab. Nuk e dimë se ku shkojnë paratë.

SWI: Në librin tuaj, ju fajësoni miliarderët për shumë nga problemet tona. A është vërtet vetëm disa mollë të këqija apo është një problem më sistematik?

PG: Është një problem sistemik. Mund ta kisha shkruar këtë libër duke zgjedhur 20 personazhe të tjerë. Zgjodha pesë që mendoja se ishin më bindësit. Këta janë lojtarë të mëdhenj. Nuk është se kam zgjedhur vetëm disa shkelës të këqij. Steve Schwarzman është manjati më i madh i kapitalit privat në botë dhe zotëron sasi mahnitëse të pasurive të paluajtshme në mbarë botën. Larry Fink është menaxheri më i madh i aseteve në botë. Kompania e tij, BlackRock, menaxhon 10 trilion dollarë investime. Ndikimi është i madh. Jeff Bezos nuk kërkon prezantim.

Marc Benioff është një lojtar shumë domethënës i teknologjisë së Silicon Valley dhe është më i zëshmi në kapitalizmin e palëve të interesuara. Mendoj se është i përkushtuar ndaj filantropisë dhe besimtar në etikën e Forumit. E megjithatë, pavarësisht se e prezanton veten si një agjent të përparimit njerëzor, ai është në fund të fundit një mundësues i status quo-së, që është pikërisht ajo që është Forumi. Është një mundësues i status quo-së nën maskën e një agjenti ndryshimi.

SWI: Të gjithë këta shembuj vijnë nga Shtetet e Bashkuara. A mendoni se kjo, veçanërisht fuqia në rritje e klasës së miliarderëve, është një fenomen amerikan?

PG: Nuk është unike amerikane. Mund të jetë në ekstrem. Por shikoni Francën, ku Emmanuel Macron, i cili është një burrë nga Davos, vjen në detyrë i financuar nga disa miliarderë, përfshirë Bernard Arnault, me misionin për të ulur ose eliminuar taksat mbi pasurinë. Ai kandidon si ky agjent transformues që do të përhapë mundësitë në Francë dhe do të shkundë këtë shoqëri të ngjeshur, anti-biznes, tepër burokratike me papunësi të lartë dhe do ta modernizojë atë. Dhe gjëja e parë që ai bën është ulja e taksave mbi pasurinë dhe më pas rrit taksat e benzinës, për të habitur shumë njerëz që jetojnë jashtë qyteteve kryesore, të cilët kanë nevojë për makinat e tyre për të arritur atje ku po shkojnë. Dhe rezultati është lëvizja e Jelekëve të Verdhë dhe një rritje e mbështetjes për lëvizjen ekstreme demonizuese të emigrantëve Marine Le Pen.

Kjo mund të ketë filluar në SHBA duke u kthyer pas te Milton Friedman dhe teoria e tij e maksimizimit të aksionarëve si parimi organizues i jetës tregtare. Por më pas u eksportua nëpër botë.

Elita globale, pasuria e së cilës është e vështirë për ne të tjerët të kuptojmë, ka krijuar një grup interesash që janë thjesht të ndara nga pjesa tjetër e jona. Dhe kjo është në fund të fundit arsyeja pse unë dola me këtë koncept të Njeriut të Davosit, si një specie më vete, sepse për të gjitha qëllimet dhe qëllimet, këta miliarderë, të cilët janë mjaft të fuqishëm për të shkruar rregullat, po banojnë efektivisht në një realitet të veçantë se ne të tjerët.

SWI: A e shihni rolin e Zvicrës në shfaqjen e Davos Man si të rëndësishëm në ndonjë mënyrë?

PG: Elementi i fshehtësisë, si pjesë e qenësishme e të bërit biznes, është sigurisht domethënëse. Fakti që Zvicra tani për tani ka qenë një vend ku njerëzit e pasur mund të shfaqen, pa bërë pyetje, të kryejnë biznesin e tyre dhe të gjejnë një burokraci shumë kompetente që mbron sekretet e tyre për të lëvizur para – nuk mendoj se është një aksident.

Nuk është rastësi që kjo organizatë jofitimprurëse, që në fakt është një biznes shumë i suksesshëm, mbështetet në një vend që e paraqet fshehtësinë si një avantazh krahasues.

SWI: Ju shkruani në librin tuaj se pandemia zbuloi “dimensionet e plota të oreksit të pangopur të Davos Man”. Si keshtu?

PG: Situata e vaksinës është edhe më e keqe nga sa e imagjinoja kur shkruaja librin. Ne po subvencionojmë në mënyrë efektive fitimet monopole të Davos Man në këto pak vaksina, për të cilat jemi mirënjohës, përmes përjetësimit të pandemisë. Pse po flasim ende për të gjitha këto variante? Epo, shumica e njerëzimit nuk i ka këto vaksina. Pse eshte ajo?

Sepse drejtuesit thanë, tregu thjesht do të kujdeset për të dhe kjo industri farmaceutike me qëllime të mira do të mbrojë njerëzimin. Dhe ka dështuar plotësisht. Ne i kemi shpërndarë vaksinat në mënyrë që aksionerët e Moderna dhe Pfizer të marrin sa më shumë. Dhe rezultati është se, nëse kemi fatin të jetojmë në vende si SHBA ose Zvicra, ne kemi vaksina të shumta. Sidoqoftë, në Pakistan, ku ka ende mjekë që trajtojnë punëtorët mjekësorë të vijës së parë, jo aq shumë.

SWI: Ju e botuat librin në janar, rreth një muaj para luftës në Ukrainë. Nëse do të shkruanit një kapitull tjetër tani, çfarë do të shkruanit?

PG: Nëse do të isha ende duke punuar për librin, do të shkruaja për këto sanksione, të cilat janë disi të pabesueshme në mënyrën se si Europa është bashkuar pas tyre. Por le të kujtojmë se sanksionet janë të përjashtuara në mënyrë efektive për kapitalin privat. Sapo e drejtova gishtin nga Zvicra, por SHBA është qendra më e mirë bankare në det të hapur, sepse Davos Men përfiton duke pasur kapital privat që nuk qeveriset nga të njëjtat kërkesa për transparencë që ka sistemi normal bankar. Qëllimi i librit tim është të them se kjo nuk është rastësisht. Kjo është pasojë e drejtpërdrejtë e të kuptuarit të lobit të shërbimeve financiare dhe veçanërisht të kapitalit privat se sa më shumë fshehtësi të ketë, aq më shumë para hyjnë.

Le të supozojmë se presioni ndaj oligarkëve rusë do të ndikojë në të vërtetë Putinin, ne nuk po ushtrojmë presionin e plotë mbi oligarkët sepse po mbrojmë oligarkët tanë

SWI: Çfarë mendoni se WEF duhet të bëjë ndryshe?

PG: Të gjitha fjalët e duhura janë thënë në Davos. Nuk është kjo gjëja. Në fund të fundit, nuk bëhet fjalë për pasurinë në Davos. Bëhet fjalë për ne të tjerët. Njerëzit në shoqëritë demokratike duhet ta kapërcejnë këtë ide se ne mund të shikojmë tek këta miliarderë të mirë për të zgjidhur problemet tona. Problemet tona nuk do të zgjidhen derisa të kërkojmë gjëra të tilla si taksimi progresiv, zbatimi i antitrustit dhe mobilizimi i punës, në mënyrë që punëtorët të mund të marrin një pjesë të veprimit. Nuk bëhet fjalë për reformimin e miliarderëve.

——-

Peter S. Goodman është korrespondent i ekonomisë globale për The New York Times-in, me qendër në Nju Jork. Ka qenë më parë korrespondent i ekonomisë evropiane, me qendër në Londër dhe korrespondent aziatik i ekonomisë për Washington Post-in, me qendër në Shangai. Është autor i “Past Due: The Fund of Easy Money and the Renewal of the American Economy”, botuar në vitin 2009, dhe “Davos Man: Si Billionaires Devoured the World”, botuar në 2022.

Foto: Screenshot

Marketing