Sistemi zviceran i natyralizimit është një nga më të rreptë në Evropë, shkruan Blick, përcjell Albora.ch. Një e katërta e banorëve nuk kanë të drejtë të thonë gjëra politike. Dhe kjo në një vend që është kaq krenar për demokracinë e tij të drejtpërdrejtë.
Arsyeja kryesore për këtë janë kërkesat e larta për ata që duan të natyralizohen. Ju duhet të keni jetuar këtu për dhjetë vjet, të flisni gjuhën dhe të jeni njohur me historinë dhe sistemin politik të Zvicrës.
Ka shumë që i plotësojnë këto kritere – e megjithatë nuk kanë pasaportë zvicerane. Pse është ajo?
Komunitet i ngjeshur
Vizitë në Oberriet SG., fshati në luginën e Rhine-it në St. Ajo nuk donte të natyralizonte një djalë të ri që ishte rritur atje – sepse personi në fjalë nuk mund të përmendte të gjitha pijet në zonë.
Oberriet jep shtetësinë zvicerane në doza të pakta. Në nëntë vitet e fundit, vetëm çdo aplikim i dytë ka qenë i suksesshëm. U pranuan 35 nga 65 aplikime për natyralizim. Të tjerët u refuzuan, u tërhoqën ose u shlyen.
Kjo është një normë jashtëzakonisht e ulët. Në mënyrë tipike, të huajt në veçanti që “kanë aftësi më të mira gjuhësore, janë më të integruar dhe më mirë të informuar se mesatarja” paraqesin një aplikim, siç thotë studiuesi i migracionit Dominik Hangartner (41). Por Oberriet refuzon çdo aplikant të dytë.
A justifikohet kjo?
Përveç shkallës së lartë të refuzimit, kjo mbështetet nga fakti se disa aplikantë raportojnë se si pyetje të papërshtatshme për jetën e tyre private janë bërë gjatë intervistës së natyralizimit. Ose si ata morën komente sarkastike për pamjen e tyre.
Shqiptarja: “Vëllai im u natyralizua – unë jo”
Rrëfimi i Katarina M.* (31), drejtoresh menaxhuese e një kompanie mode
“Unë jam rritur në Zvicër, kam punuar gjithmonë dhe nuk jam dënuar kurrë për asgjë. Kam aplikuar për natyralizim tri vite më parë. Gjatë bisedës u ula përballë një duzine të mirë njerëzish; ndjehej si një marrje në pyetje. Anëtarët e komisionit më pyetën pse jetoj ende me prindërit e mi. Ose nëse mund të marr një shtëpi “jo shqiptare”. Më pas duhet t`i numëroja projektet e ndërtimit që janë planifikuar në fshat. Mund të përmend një, por jo të gjithë. Kur dola nga dhoma, e dija se do ta refuzonin kërkesën time. Megjithatë, u zhgënjeva kur erdhi anulimi. Vëllai im u natyralizua. Edhe pse ai nuk mundi t’u përgjigjej të gjitha pyetjeve. Letra thoshte se nuk isha integruar siç duhet. E pyeta komunitetin për të më dërguar transkriptin e bisedës – pavarësisht kërkesave të përsëritura, nuk e mora kurrë. Do të doja të provoja përsëri, por kam ndjesinë se aplikimi im do të refuzohet përsëri. Nuk e di se çfarë mund të bëj tjetër që të natyralizohem”, tha shqiptarja që jeton në Zvicër.
Albora.ch
