Për të moshuarit e papunë, kërkimi i një pune është torturë, madje edhe me ulje të pagave, ata kanë pak mundësi. Për këtë arsye kompanitë që pushojnë punonjësit e vjetër duhet të paguajnë kostot pasuese, kërkon një ekonomist, shkruajnë mediat zvicerane, përcjell Albora.ch.
Pas miratimit të reformës AHV , mosha e pensionit për gratë u rrit me një vit në 65. Tani ato janë në të njëjtin nivel me burrat. Nuk duhet të qëndrojë kështu, liberalët e rinj tashmë po bëjnë thirrje për rritjen e të gjithë punonjësve në 66 vjeç.
“Kjo kërkesë injoron plotësisht realitetin e tregut të punës,” thotë lexuesi i M.* Ai punonte në një bankë, plani social i së cilës parashikonte që punonjësit mbi 55 vjeç të mos pushoheshin nga puna. “Kjo është arsyeja pse u pushova katër muaj para ditëlindjes sime të 55-të,” thotë M. Drejtuesit gjithmonë e vlerësonin performancën e tij dhe i kërkonin të vazhdonte të punonte në projektet e vazhdueshme.
Shkarkime të tilla shpesh ndodhin në kompanitë me një prag moshe, gjë që është e pakuptueshme, thotë eksperti i tregut të punës Rafael Lalive nga Universiteti i Lozanës. Punonjësit e moshuar në përgjithësi kanë paga më të larta dhe kontribute pensioni më të larta. Nga ana tjetër, sipas Lalive, ata ofrojnë më shumë përvojë dhe vazhdojnë të punojnë deri në pension, ndërsa të rinjtë kanë më shumë gjasa të kërkojnë një punë të re.
Vështirë për gjetjen e punës
Është shumë më e vështirë për të moshuarit e papunë të gjejnë një punë të re. Sipas Lalive, ata duhet të aplikojnë me humbje të rënda pagash, sepse paga e mëparshme nuk ishte në përputhje me standardet e tregut, por ishte përpunuar ndër vite. Edhe nëse do të ishin të gatshëm të punonin për gjysmën e pagave, kompanitë kishin frikë se rënia e pagave do t’i demotivonte.
Rezultati është kosto e lartë për shoqërinë, përfshirë ato mjekësore. Nëse njerëzit nuk janë më të nevojshëm, është dëshpëruese për ta dhe mund të sëmuren. Prandaj, Lalive kërkon që kompanitë që pushojnë punonjësit më të vjetër duhet të përballojnë një pjesë të kostove vijuese, siç ka ndodhur së fundmi në Francë: “Atëherë menaxherët e personelit do të shohin kostot dhe ndoshta do të rishqyrtojnë shkarkimin e tyre”.
Shoqata e punëdhënësve nuk mendon asgjë për këtë, siç thotë zëdhënësi Andy Müller: “Në funksion të mungesës së punëtorëve të kualifikuar, kompanitë e dinë se sa të rëndësishëm janë punonjësit e moshuar.” Ka edhe masa të tilla si përfitimi kalimtar i futur një vit më parë deri në pension për personat mbi 60 vjeç. “Por kjo pothuajse nuk përdoret ndonjëherë, gjë që tregon se problemi nuk është aq i madh”.
Reforma e AHV-së ka avantazhin që kompanitë dhe punonjësit janë tani më fleksibël kur bëhet fjalë për daljen në pension. “Kushdo që dëshiron tani mund të dalë në pension në moshën 63 vjeç, sepse nuk mund të vazhdojë të punojë për arsye shëndetësore, për shembull. Tani mund të vazhdoni të punoni deri në moshën 70 vjeç. Shpresojmë që kjo të japë një nxitje për të qëndruar më gjatë në tregun e punës. Kjo na ndihmon në luftën kundër mungesës së punëtorëve të kualifikuar”, thotë Müller.
Albora.ch
